Leefplezier Blog

Half februari waren wij met de ambassadeurs Leefplezier te gast in het zorghuis Wilhelmina van Sonsbeeck van Stichting IJsselheem in Zwolle. Hier wonen 35 bewoners met dementie, sommigen met een combinatie van dementie en psychiatrie. Enkele medewerkers presenteerden ons hoe zij op basis van de Hartenroos van Leefplezier een Leefplezierplan voor Alledag voor hun bewoners ontwikkeld hebben. En we kregen we zicht op de introductie van Leefplezier in de organisatie van ‘onderaf’.

De aanleiding

Initiatiefneemster Wytske van ’t Hof vertelde over hoe ze hiertoe gekomen waren, hoe het in de praktijk werkt, wat de winst van deze werkwijze is en wat er nog verder op de rol staat. Voor haar begint het als zij in het kader van de opleiding voor Gespecialiseerd Verzorgende PsychoGeriatrie in overleg met haar team een verbeterplan gaat maken met als doel de kwaliteit van zorg op de woning te verbeteren. Het volgen van de e-learning modules Leefplezier van IJsselheem geeft haar het idee om Leefplezier te verbinden aan het verbeterplan. De bewoners waarbij zij bij betrokken is kunnen niet altijd goed aangeven wat hun wensen en behoeften zijn om het naar de zin te hebben. Dit vraagt van ons, zegt Wytske, dat we de bewoner goed kennen en waar we kunnen hen te helpen om naast met hun ouderdom en ziekte het leven zo gelukkig mogelijk door te zetten. Dat vraagt van ons een andere manier van kijken, ‘Kijken met je Hart’.

Handvatten van Leefplezier helpen bij bewonersbespreking

Wytske ziet dat de handreikingen vanuit de visie van Leefplezier, die zij op de website leefplezier.nl tegenkwam, de nodige handvatten bieden om hiermee concreet aan de slag te gaan. Het past in haar optiek goed op de visie van haar team dat bewoners een thuis wil bieden in een omgeving waar warmte en gemoedelijkheid centraal staan en een gevoel van veiligheid en geborgenheid gewaarborgd zijn. Zij bespreekt haar ideeën met het team en met anderen in de organisatie, waaronder de behandelsector. Iedereen reageert positief.

Samen met Karin Herbers, die als activiteitenbegeleidster bij het team is betrokken, werkt zij een plan uit voor een bewonersbespreking volgens de levensgebieden vanuit de visie van Leefplezier van Alledag. Een plan dat aansluit op de behoefte van het team om ‘wie de bewoner is’ volgens eendere systematiek in kaart te brengen en mede daardoor met elkaar eenduidige zorg te leveren. 

Hoe werkt de bewonersbespreking in de praktijk:

– twee keer per jaar bespreking van de behoeften van iedere bewoner; 

– er is een duidelijke rolverdeling: voorzitter, notulist en tijdbewaker;

– frequentie twee keer per jaar; 

– er is 5 minuten beschikbaar voor elk levensgebied (35 min. totaal);

– het wel en wee van de bewoner wordt gestructureerd aan de hand van de Hartenroos van Leefplezier besproken;

– positieve contactmomenten worden benoemd, hoe gaat het contact met de medewerkers.

Bij ieder van de zeven levensgebieden van de hartenroos komt aan de orde:

– welke levensgebieden zijn belangrijk voor de bewoner;

– wat zijn de wensen, wat de eventuele belemmeringen;

– wat ga ik doen, hoe ga ik het doen, wie gaat het doen.

Positief resultaat voor de bewoners

Deze werkwijze heeft veel positieve krachten vrijgemaakt. Het hele team neemt deel aan de bewonersbespreking en is nu gezamenlijk betrokken bij het bewust stilstaan hoe het met een bewoner gaat en wat er wellicht beter kan. De activiteitenbegeleider is ook deelnemer aan het gesprek. Iedereen heeft een eigen inbreng en het resultaat wordt gezamenlijk gedragen. 

Twee keer per jaar – en zo nodig vaker – komt de bewoner in de bewonersbespreking aan bod. Er wordt een verslag gemaakt over hoe het gaat met de bewoner en waar het team nog aan wil werken om ervoor te zorgen dat deze het naar de zin heeft. Dit verslag dient als voorwerk voor zowel het MultiDisciplinairOverleg als voor het Wel en Wee gesprek met de familie. Beide worden een maal per jaar gehouden zodat de aandachtspunten gericht kunnen worden besproken. Bij het MDO zijn zowel de arts als en de psycholoog en als de familie aanwezig. De contact verzorgende maakt van dit overleg een verslag dat wordt verwerkt in het werkplan als onderdeel van het ZorgLeefPlan. 

Ook in het ‘Wel en Wee gesprek’ met de familie worden de bevindingen en nieuwe stappen besproken. Zij krijgen het verslag en het werkplan van tevoren toegestuurd.

Naast meer Leefplezier ook meer werkplezier

De invoering van deze werkwijze heeft meer dan alleen positieve gevolgen voor de bewoners en hun familie. Nu staat voorop wat een bewoner wel kan en waar hij of zij plezier aan beleeft. De sfeer op de afdeling is verbeterd, er is minder onbegrepen gedrag. De teamleden delen hun kennis en geven aan dat hun werkplezier is toegenomen. 

Leefplezieraanpak wordt verder verspreid: bottom up

Op deze manier werken met een Leefplezierplan voor Alledag heeft ervoor gezorgd dat alle betrokkenen steeds meer gaan kijken en denken vanuit de Leefpleziervisie. Werkte eerst alleen het team van Wytske met de nieuwe aanpak, deze wordt nu overgenomen in alle woningen in het Wilhelmina van Sonsbeeck. En, niet onbelangrijk, het komt allemaal uit de medewerkers zelf. Alle kennis is reeds in huis en Leefplezier biedt alle handreikingen voor de praktijk die men nodig heeft. De ervaring in het Wilhelmina van Sonsbeeck laat zien dat, als er tussen de medewerkers aanjagers als Wytske en Karin zitten die de ruimte krijgen, veel mogelijk is. En, ook niet onbelangrijk, zonder extra tijdsbeslag, scholing en kosten.

De presentatie lokte een geanimeerd gesprek uit. Veel van de ambassadeurs hebben de afgelopen jaren ervaren dat veranderingen top-down doorgaans niet beklijven. Het stimuleren en faciliteren van veranderingen van onderop  leidt tot meer enthousiasme en verankering in de organisatie en moet veel meer ruimte krijgen.

Iedereen is onder de indruk van ‘de Wytskes IJsselheem aanpak’.